ZENGİL- Suriye’de yeni siyasi sisteme geçiş için önemli bir adım olarak görülen Ulusal Diyalog Konferansı, Şam’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda başladı. Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) öncülüğünde düzenlenen konferansa, Kürtler, Dürziler, Aleviler ve Türkmenler davet edilmezken, katılımcıların büyük çoğunluğunu cihatçı grupların temsilcileri oluşturdu.

Konferans, Suriye’nin geleceğini şekillendirmek amacıyla düzenlenirken, hazırlık sürecinin aceleye getirilmesi eleştirilere neden oldu. Hazırlık komitesinde de Kürt, Dürzi ve Alevi temsilcilere yer verilmediği dikkat çekti.

Esad Sonrası Siyasi Gelecek Masada

Konferansın açılış konuşmasını Suriye’deki geçiş hükümetinin Devlet Başkanı olan HTŞ’li Ahmed Şara yaptı. Ülkenin bölünmez bütünlüğüne vurgu yapan Şara, silahların devletin tekelinde olması gerektiğini belirterek, “Suriye’nin parçalanmasına izin vermeyeceğiz. Devletin yeniden inşası için hepimize büyük görevler düşüyor. Geçmişe ağıt yakmak yerine geleceği inşa etmeliyiz” ifadelerini kullandı.

Program kapsamında katılımcılar, geçiş dönemi adaleti, yeni anayasa taslağı, kurumsal reformlar ve ekonomik yeniden yapılanma gibi konuları ele alacak. Ayrıca kişisel özgürlükler ve sivil toplumun rolü de tartışılacak. Organizatörler, bu görüşmelerin anayasal bildirinin şekillenmesine katkı sağlayacağını belirtiyor.

Katılımcılar ve Dışlanan Gruplar

Konferansın hazırlık komitesinde HTŞ’ye yakın isimler ağırlıktayken, Kürt partileri, Dürziler ve Aleviler sürecin dışında bırakıldı. Hristiyanlardan bir temsilcinin yer aldığı komite, PYD ve SDG’yi de davet etmedi. HTŞ Sözcüsü Dağim, Ankara’nın çıkarlarının gözetileceğini belirterek, “SDG konferansa dahil edilmeyecek, ayrılıkçı talepler kabul edilmeyecek” dedi.

Konferansa çağrılmayan Suriye Kürt Ulusal Meclisi (ENKS), sürecin kapsayıcı olmadığını vurgulayarak, Kürtlerin ulusal ortaklık ve temel haklarının göz ardı edildiğini açıkladı. SDG ve Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi de konferansa davet edilmemelerine tepki gösterdi. Reuters’a konuşan SDG Sözcüsü Ferhad Şami ve PYD’li İlham Ahmed, hiçbir temsilcilerinin konferansa katılmadığını belirtti.

Dürzi toplumu da sürece dahil edilmemekten rahatsız. Suveyda’daki Dürzilere 24 davet gönderildiği belirtilse de, topluluğun ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri hayal kırıklığını dile getirerek, “Bu süreçte ülkeyi yönetme yeteneği göremedik. Yine de gelecekte daha iyi bir sonuç umuyoruz” dedi.

Sonuçlar Geçici Hükümete Sunulacak

Konferansta alınacak kararlar ve öneriler, 1 Mart’ta göreve başlayacak geçiş hükümetine sunulacak. Komite Sözcüsü Dağim, konferansta alınan kararların yalnızca birer öneri olmadığını, geçici anayasal bildirinin temelini oluşturacağını söyledi.

Konferansı Arap ve Batılı ülkeler yakından takip ediyor. Uluslararası aktörler, Suriye ile ilişkilerini bu siyasi sürecin kapsayıcılığına bağlamış durumda. Ayrıca, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının da bu sürecin nasıl ilerleyeceğine bağlı olacağı belirtiliyor.